แผนที่ทวีปยุโรป
ทวีปยุโรป
ทวีปยุโรป ตั้งอยู่ทางด้านตะวันตกของทวีปเอเชีย ติดต่อเป็นผืนเดียวกัน และอยู่ในซีกโลกเหนือทั้งหมด
ไม่มีดินแดนส่วนใดของทวีปอยู่ใต้เส้นทรอปิกออฟแคนเซอร์ บริเวณใต้สุดของทวีป อยู่ในแนวเดียวกัน
กับตอนกลางของประเทศจีนและตอนใต้ของญี่ปุ่น คือ อยู่ระหว่างละติจูด 36 องศา 1 ลิปดาเหนือ ถึง 71องศา
10ลิปดาเหนือ และระหว่างลองจิจูด 66 องศาตะวันออก ถึง 9องศา30ลิปดาตะวันตก ยุโรปเป็นทวีปที่มี
ขนาดเล็ก รองจากทวีปออสเตรเลียซึ่งมีขนาดเล็กที่สุด พื้นดินของทวีปยุโรป ติดต่อเป็นผืนเดียวกันกับทวีปเอเชีย
จึงมีผู้เรียกทวีปทั้งสองนี้ว่า ยูเรเชีย
เส้นกั้นพรมแดนธรรมชาติได้แก่ เทือกเขาอูราล แม่น้ำอูราล ทะเลสาบ แคสเปียน เทือกเขาคอเคซัส
ประกอบด้วยประเทศต่าง ๆ ถึง 43 ประเทศโดยกระจายอยู่ในภูมิภาคต่าง ๆ 4 ภูมิภาค คือ ยุโรปเหนือ ยุโรปใต้
ยุโรปตะวันตก และ ยุโรปตะวันออก
ขนาด
เนื้อที่ของทวีปยุโรปมีขนาด 9.94 ล้านตารางกิโลเมตร นับเป็นทวีปที่มีขนาดใหญ่เป็นอันดับ 4 ของโลก
และมีขนาดเล็กเป็นอันดับ 2 ของโลกรองจากทวีปออสเตรเลีย ถ้าเปรียบเทียบกับทวีปเอเชียจะมีขนาดกว้างกว่า
ถึง 4.5 เท่า
อาณาเขตติดต่อของทวีปยุโรป
ทิศเหนือ ติดกับมหาสมุทรอาร์กติก น่านน้ำตอนเหนือได้แก่ ทะเลขาว ทะเลแบเรนต์ส
ทิศตะวันออก ติดต่อเป็นผืนแผ่นดินเดียวกันกับทวีปเอเชีย โดยมีเทือกเขายูราล แม่น้ำยูราล ทะเลแคสเปียน
ทะเลดำ และ เทือกเขาคอเคซัส เป็นแนวเขตแบ่งทวีปทำให้ดินแดนของประเทศรัสเซีย และตุรกีตั้งอยู่ทั้งในทวีป
ยุโรปและทวีปเอเชีย
ทิศใต้ ติดกับ ทะเลแคสเปียน เทือกเขาคอเคซัส ทะเลดำ ทะเลมาร์มะรา และ ทะเลเมดิเตอร์เรเนียน
ทิศตะวันตก ติดกับมหาสมุทรแอตแลนติก มีทะเลต่าง ๆ คือ ทะเลนอร์วีเจียน ทะเลเหนือ ทะเลไอริช และทะเล
บอลติกมีเกาะสำคัญได้แก่ เกาะบริเตนใหญ่ เกาะไอร์แลนด์เกาะไอซ์
ลักษณะภูมิประเทศของทวีปยุโรป ประกอบด้วย 4 เขตใหญ่ ๆ ดังนี้
1. เขตเทือกเขาหินเก่าภาคเหนือ พื้นที่ส่วนใหญ่ของยุโรปภาคเหนือ เป็นมีลักษณะเป็น เทือกเขาสูง และ
บางตอนเป็นที่ราบชายฝั่งทะเล ที่มีอายุเก่าแก่ที่สุดของยุโรป ประมาณ 400 ล้านปี เช่น เทือกเขาภาคเหนือแถบ
คาบสมุทรสแกนดิเนเวีย ซึ่งเป็นเทือกเขาที่มีอายุเก่าแก่ ได้แก่ เทือกเขาเชอรอน และ เทือกเขาแกรมเบรียน ใน
สกอตแลนด์ นอกจากนี้ยังมีแนวชายฝั่งที่เกิดจาก การกัดเซาะของธารน้ำแข็ง ที่เรียกว่า "ฟยอร์ด (Fjord)"
2. เขตที่ราบใหญ่ภาคกลาง ภูมิประเทศของทวีปยุโรป ภาคกลางเป็นที่ราบต่อเนื่องกัน ตั้งแต่บริเวณ
ชายฝั่งมหาสมุทรแอตแลนติกในฝรั่งเศส ไปจนถึงที่ราบต่ำตอนกลางของทวีป ในประเทศเบลเยี่ยม เนธอร์แลนด์
เยอรมนี และรัสเซีย มีประชากรอาศัยอยู่อย่างหนาแน่น มีบทบาททางเศรษฐกิจ และมีความสำคัญด้าน
เกษตรกรรมมากที่สุดของทวีปยุโรป แม่น้ำสำคัญได้แก่ แม่น้ำไรน์ แม่น้ำเอลเบ แม่น้ำลัวร์ และ แม่น้ำเซน
3.เขตที่ราบสูงภาคกลาง ภูมิประเทศเป็นที่ราบสูงเริ่มตั้งแต่คาบสมุทรไอบีเรีย ตอนกลางของทวีปยุโรป
ไปจนถึงที่ราบสูงโบฮีเมีย ทางตะวันออกเขตที่ราบสูงภาคกลางนี้ เชื่อมต่อระหว่างที่ราบใหญ่ภาคกลางกับ
เทือกเขาสูงภาคใต้ของทวีปที่ราบสูงที่สำคัญได้แก่ ที่ราบสูงเมซาตา ในคาบสมุทรไอบีเรียที่ราบสูง
มัสซิฟซองตาล ในตอนกลางของประเทศฝรั่งเศส ป่าดำ (Black Forest) ในประเทศเยอรมนี ที่ราบสูงโบฮีเมียใน
ประเทศสาธารณรัฐเชค ที่ราบฮังกาเรียน(Great Hungarian Plain) ในเขตประเทศฮังการี ซึ่งเป็นที่ราบขนาดใหญ่
ระหว่างเทือกเขาคาร์เปเทียน (ทางตอนเหนือ) เทือกเขา Transdanubian Medium Mountains (ทางตะวันตก
เฉียงใต้) และแม่น้ำ Sava (ทางทิศใต้) โดยมีพื้นที่ส่วนใหญ่(56%)อยู่ในประเทศฮังการี และส่วนหนึ่งครอบคลุม
ไปถึงสโลวาเกีย, ยูเครน , โรมาเรีย, เซอร์เบีย และโครเอเชีย
4. เขตเทือกเขาสูงภาคใต้ ทวีปยุโรปภาคใต้มีเทือกเขาสูงซึ่งมีอายุใกล้เคียงกับ เทือกเขาหิมาลัยใน
ทวีปเอเชีย เทือกเขาเหล่านี้เป็นเทือกเขารุ่นใหม่ ผ่านการสึกกร่อนพังทลายไม่มาก และยังมีการเปลี่ยนแปลง
เคลื่อนไหวของเปลือกโลกอยู่ เช่น เกิดแผ่นดินไหว ภูเขาไฟระเบิดเป็นต้น ลักษณะของเทือกเขาสูงภาคใต้ เป็น
ยอดเขาสูงและมีหุบเขาลึก บริเวณยอดเขามีน้ำแข็งปกคลุมตลอดปี
ลักษณะภูมิอากาศ
ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อภูมิอากาศของทวีปยุโรป ได้แก่
ละติจูด ทวีปยุโรปตั้งอยู่ในช่วงละติจูด 35-70 องศาเหนือ ซึ่งอยู่ห่างจากเส้นศูนย์สูตรมากพอสมควรฉะนั้น
จึงไม่มีภูมิอากาศเมืองร้อนเหนืออย่างทวีปอื่นๆ ที่มีดินแดนใกล้เส้นศูนย์สูตร จะเห็นได้ว่าทางตอนใต้สุดของทวีป
เป็นเขตภูมิอากาศแบบเมดิเตอร์เรเนียนซึ่งมีภูมิอากาศอบอุ่น อุณหภูมิปานกลาง
ทิศทางลมประจำ ลมประจำที่พัดผ่านส่วนใหญ่ของทวีปยุโรปเป็นลมฝ่ายตะวันตกพัดจากมหาสมุทร
แอตแลนติกเข้ามาทางด้านตะวันตกของทวีป ด้วยเหตุนี้ทางซีกตะวันตกของทวีปจึงมีฝนตกชุก ส่วนทางซีก
ตะวันออกของทวีปฝนจะตกน้อยลง และความแตกต่างของอุณหภูมิระหว่างฤดูร้อนกับฤดูหนาวมีมากขึ้น ซึ่งเป็น
ลักษณะของภูมิอากาศแบบภาคพื้นทวีป
กระแสน้ำในมหาสมุทร ชายฝั่งด้านตะวันตกของทวีปมีกระแสน้ำอุ่นแอตแลนติกเหนือไหลเลืยบฝั่งของ
หมู่เกาะบริติช และชายฝั่งประเทศนอร์เวย์ ทำให้มีผลต่อภูมิอากาศของบริเวณดังกล่าว ดังจะเห็นได้ว่า หมู่เกาะ
บริติชอันเป็นที่ตั้งองประเทศสหราชอาณาจักรและประเทศไอร์แลนด์นั้นมีอากาศอบอุ่นตลอดทั้งปี แม้ในฤดูหนาว
อากาศก็ไม่หนาวเย็นมากนัก นอกจากนี้ชายฝั่งของประเทศนอร์เวย์ น้ำทะเลไม่แข็งตัวในฤดูหนาว ผิดกับน้ำใน
ทะเลบอลติกซึ่งแข็งตัวเป็นเวลานานหลายเดือน ในระหว่างฤดูหนาว ประเทศสวีเดนจึงต้องอาศัยการขนส่งสินค้า
ทางรถไฟไปลงเรือที่เมืองท่าของประเทศนอร์เวย์ เพราะไม่สามารถใช้เมืองท่าของตนในทะเลบอลติกได้
ระยะห่างจากทะเล การที่ทวีปยุโรปมีฝั่งทะเลยาว เมื่อเปรียบเทียบกับเนื้อที่ทวีป ทำให้ดินแดนตอนใน
ของทวีปอยู่ห่างจากทะเลไม่มากนัก ลักษณะเช่นนี้มีผลต่อภูมิอากาศของทวีปยุโรป คือ ไม่มีดินแดนส่วนใดที่อยู่
ลึกเข้าไปภายในทวีปมาก จนไม่ได้รับอิทธิพลจากมหาสมุทรเลย จึงไม่มีเขตภูมิอากาศแห้งแล้งเหมือนอย่างใน
บริเวณตอนกลางของทวีปเอเซีย
ทิศทางของเทือกเขา เทือกเขาส่วนใหญ่ในทวีปยุโรปมีทิศทางในแนวทิศตะวันตก ตะวันออก จึงไม่
กีดขวางทางลมประจำตะวันตกที่นำความชื้นจากมหาสมุทรแอตแลนติกเข้าไปในทวีป บริเวณส่วนใหญ่ของทวีป
จึงได้รับฝนอย่างทั่วถึง
จากปัจจัยต่างๆ ทำให้ภูมิอากาศของทวีปยุโรปได้ชื่อว่าเหมาะสมสำหรับการดำรงชีพ เพราะส่วนใหญ่มี
อากาศอบอุ่น ไม่ร้อนและไม่หนาวเกินไป
การแบ่งเขตภูมิอากาศของทวีปยุโรป ทวีปยุโรปมีเขตภูมิอากาศต่างๆ รวม 7 เขต ดังนี้
1.ภูมิอากาศแบบเมติเตอร์เรเนียน
สภาพอากาศ เป็นภูมิอากาศอบอุ่น อุณหภูมิปานกลาง มีฝนตกในฤดูหนาว ปริมาณฝนทั้งปีประมาณ
500-1000 มิลลิเมตร
พืชพรรณธรรมชาติ เป็นป่าไม้เขตอบอุ่น ที่เรียกว่า ป่าเมดิเตอร์เรเนียน
บริเวณที่พบ ชายฝั่งทะเลเมดิเตอร์เรเนียนในยุโรปภาคใต้ ครอบคลุมดินแดนชายฝั่งของประเทศสเปน
ชายฝั่งภาคใต้ของประเทศฝรั่งเศส ประเทศอิตาลี ชายฝั่งของประเทศยูโกสลาเวีย และประเทศกรีซ
2. ภูมิอากาศแบบอบอุ่นชื้น
สภาพอากาศ ภูมิอากาศอบอุ่น อุณหภูมิปานกลาง ซึ่งมีฝนตกตลอดทั้งปี ปริมาณน้ำฝนทั้งปีประมาณ
500-1000 มิลลิเมตร
พืชพรรณธรรมชาติ เป็นป่าไม้เขตอบอุ่น หรือทุ่งหญ้าเขตอบอุ่น
บริเวณที่พบ บริเวณที่ราบลุ่มแม่น้ำดานูบในประเทศฮังการี ภาคเหนือของประเทศยูโกสลาเวียและ
ประเทศโรมาเนีย
3.ภูมิอากาศทุ่งหญ้ากึ่งทะเลทราย
สภาพอากาศ เป็นภูมิอากาศที่มีฝนตกน้อย คือ ปริมาณฝนทั้งปี ประมาณ 250-500 มิลลิเมตร
พืชพรรณธรรมชาติ ทุ่งหญ้าที่ขึ้นเบาบาง
บริเวณที่พบ มี 2 แห่ง คือ ตอนกลางของประเทศสเปน อูเครน จอร์เจียและตอนใต้ของรัสเซีย
4.ภูมิอากาศภาคพื้นสมุทรชายฝั่งตะวันตก
สภาพอากาศ ได้รับอิทธิพลจากกระแสน้ำอุ่นแอตแลนติก ฤดูหนาวอากาศไม่หนาวจัด มีฝนตกชุก
ตลอดทั้งปี ปริมาณฝนทั้งปีประมาณ 750-1500 มิลลิเมตร
พืชพรรณธรรมชาติ เป็นป่าไม้เขตอบอุ่นชนิดป่าไม้ผลัดใบผสมกับป่าไม้สน
บริเวณที่พบ บริเวณที่ราบชายฝั่งตะวันตกของทวีป ครอบคลุมดินแดนส่วนใหญ่ของประเทศฝรั่งเศส
หมู่เกาะบริติช เบลเยี่ยม เนเธอร์แลนด์ เดนมาร์ก ภาคเหนือของเยอรมนี และภาคใต้ของนอร์เวย์และสวีเดน
5. ภูมิอากาศชื้นภาคพื้นทวีป
สภาพอากาศ เป็นภูมิอากาศที่ได้รับอิทธิพลจากมหาสมุทรไม่มากนัก เพราะอยู่ลึกเข้ามาในทวีป
ฤดูหนาวอากาศค่อนข้างหนาว ปริมาณน้ำฝนทั้งปีประมาณ 500-750 มิลลิเมตร ส่วนใหญ่ตกในฤดูร้อน
พืชพรรณธรรมชาติ เป็นป่าไม้เขตอบอุ่น ซึ่งมีทั้งป่าผลัดใบและป่าสนผสมปะปนอยู่ บางแห่งที่มี
ฝนตกน้อย พืชพรรณธรรมชาติ เป็นทุ่งหญ้าเขตอบอุ่น
บริเวณที่พบ ยุโรปตะวันออก ครอบคลุมดินแดนส่วนใหญ่ของประเทศโปแลนด์ เช็คและสโลวัก รัสเซีย
และสาธารณรัฐเอกราชต่างๆ ที่เคยรวมอยู่ในสหภาพโซเวียต
6.ภูมิอากาศแบบไทกา
สภาพภูมิอากาศ เป็นภูมิอากาศหนาวซึ่งมีฤดูหนาวยาวนาน ปริมาณฝนทั้งปีประมาณ 250-500 มิลลิเมตร
พืชพรรณธรรมชาติ ป่าสน (หรือป่าไม้ใบแหลมมีใบเขียวทั้งปี)
บริเวณที่พบ ดินแดนทางเหนือของประเทศฟินแลนด์ ภาคกลางของนอร์เวย์และสวีเดน
7.ภูมิอากาศแบบทุนดรา
สภาพภูมิอากาศ เป็นภูมิอากาศหนาวแบบขั้วโลก มีอากาศหนาวเย็นตลอดทั้งปี มีฤดูร้อนสั้นๆ เพียง
1-2 เดือน ที่พืชพรรณจะเจริญเติบโตได้ นอกนั้นแล้วจะมีอุณหภูมิต่ำถึงขีดเยือกแข็ง
พืชพรรณธรรมชาติ พืชชั้นต่ำจำพวกหญ้า และตะไคร่ที่ทนอากาศหนาวเย็นได้ เช่น มอสและไลเคน
บริเวณที่พบ ชายฝั่งมหาสมุทรอาร์กติกทางตอนเหนือของทวีปยุโรป
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น